Hayat Kurtaran İş Güvenliği Önlemleri Kontrol Listesi

Endüstriyel üretim ve inşaat sektörleri, Türkiye ekonomisinin lokomotifi olsalar da, doğaları gereği en yüksek riskleri barındıran alanlardır. Bu riskleri yönetmenin ve sıfır kaza hedefine ulaşmanın tek yolu, tavizsiz bir şekilde uygulanan proaktif iş güvenliği önlemleri ve bu kültürü benimsemiş bir ekiptir. FAV Mimarlık Mühendislik olarak, tüm projelerimizin merkezine insanı koyuyor ve iş sağlığı ve güvenliğini (İSG) bir yasal zorunluluktan öte, birincil kurumsal değerimiz olarak görüyoruz. Bu yazıda, hem şantiyelerde hem de faal tesislerde hayati önem taşıyan temel güvenlik prensiplerini bir kontrol listesi halinde derledik.

Temel Prensip: Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Kullanımı

Her şey kişisel farkındalıkla başlar. Doğru KKD kullanımı, en temel ve en etkili iş güvenliği önlemleri arasında ilk sırada yer alır. Baret, gözlük, eldiven, iş ayakkabısı ve uygun diğer tüm donanımlar, çalışanları potansiyel tehlikelerden koruyan ilk savunma hattıdır. KKD’nin seçimi yapılan işin risk analizine göre belirlenmeli ve her kullanımdan önce hasar kontrolü yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki, en iyi KKD bile doğru şekilde kullanılmadığında etkinliğini yitirir.

• Baret: Yüksekten düşebilecek cisimlere ve darbelere karşı baş bölgesini korur. Rengi, genellikle personelin görevini (işçi, formen, mühendis, misafir) belirtir.
• İkaz Yeleği: Özellikle araç trafiğinin olduğu alanlarda personelin görünürlüğünü artırarak ezilme ve çarpma risklerini azaltır.
• İş Ayakkabısı: Çelik burunlu ve kaymaz tabanlı ayakkabılar, ayak ezilmelerine ve kayarak düşmelere karşı koruma sağlar.
• İş Eldiveni ve Gözlük: Yapılan işin niteliğine göre (kaynak, montaj, kimyasal kullanımı) elleri ve gözleri korumak için kullanılır.

En Yüksek Risk Alanı: Yüksekte Çalışma Güvenliği

İstatistiklere göre iş kazalarının en ölümcül olanları yüksekten düşme sonucu meydana gelmektedir. Bu nedenle iş güvenliği önlemleri alırken yüksekte çalışma, özel prosedürler gerektirir. İskele kurulumundan, platform kullanımına ve düşme önleyici sistemlerin (paraşüt tipi emniyet kemerleri, yaşam hatları vb.) doğru seçimine kadar her aşama titizlikle planlanmalı ve uygulanmalıdır. Yüksekte çalışan her personel, bu konuda özel eğitim almış olmalı ve çalışma öncesinde ekipmanlarının güvenliğinden emin olmalıdır. Risk değerlendirmesi yapılmadan ve gerekli önlemler alınmadan yüksekte çalışmaya asla başlanmamalıdır.

• İskele Sistemleri: Kurulan iskelelerin mutlaka standartlara uygun, yetkili kişilerce kurulmuş ve periyodik olarak kontrol ediliyor olması gerekir.
• Korkuluk ve Güvenlik Ağları: Tüm boşlukların (çatı, kat kenarları, asansör boşlukları) etrafı standartlara uygun korkuluklarla çevrilmeli, gerekli durumlarda alt katlara güvenlik ağları gerilmelidir.
• Emniyet Kemerleri (Paraşüt Tipi): 6 metreden daha yüksekte yapılan tüm çalışmalarda, personelin tam vücut emniyet kemeri kullanması ve bunu güvenli bir yaşam hattına bağlaması zorunludur.

Yüksekte çalışmanın en yoğun olduğu alanlardan biri de çatı imalatlarıdır. Projelerimizde uyguladığımız Endüstriyel Çatı Çözümleri hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.

Görünmez Tehlike: Elektrik ve Ekipman Güvenliği

Elektrik, tesislerin can damarıdır ama aynı zamanda en tehlikeli unsurlardan biridir. Etkin iş güvenliği önlemleri bu alanda hayat kurtarır. Yetkisiz kişilerin elektrik panolarına veya ekipmanlarına müdahalesi kesinlikle engellenmeli, periyodik elektrik tesisatı kontrolleri yapılmalı ve topraklama sistemlerinin etkinliği düzenli olarak ölçülmelidir. Çalışanlar, elektrikle ilgili her türlü çalışmada uygun kişisel koruyucu donanımlarını kullanmalı ve enerjinin kesildiğinden emin olmadan hiçbir müdahalede bulunmamalıdır. Güvenli ekipman kullanımı için düzenli bakım ve onarım şarttır.

• Kilitleme-Etiketleme (LOTO): Bakım veya onarım yapılacak bir makinenin enerji kaynağının (elektrik, basınçlı hava vb.) yetkili kişi tarafından kesilmesi, kilitlenmesi ve üzerine uyarıcı bir etiket asılması işlemidir. Bu, bakım sırasında makinenin yanlışlıkla çalıştırılmasını önleyerek hayat kurtarır.
• Topraklama: Tüm elektrik panoları ve makinelerin doğru şekilde topraklanmış olması, elektrik kaçaklarına karşı en temel korumadır.
• Ekipman Kontrolleri: Kullanılan tüm el aletleri, vinçler ve diğer ekipmanların periyodik bakımlarının yapılmış ve çalışır durumda olması gerekir.

Türkiye’deki iş sağlığı ve güvenliği mevzuatları hakkında en güncel ve resmi bilgilere, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın İSGGM web sitesinden ulaşabilirsiniz.

Şantiye Düzeni ve Risk Değerlendirmesi

Dağınık bir şantiye, kazalara davetiye çıkarır. Profesyonel bir saha yönetimi, birçok riski en başından ortadan kaldırır. Çalışma alanlarının düzenli tutulması, gereksiz malzeme ve engellerin kaldırılması, uygun depolama alanlarının oluşturulması ve işaretlemelerin yapılması, yaya ve araç trafiğinin güvenli bir şekilde ayrılması önemlidir. Her proje öncesinde detaylı risk değerlendirmesi yapılmalı, potansiyel tehlikeler belirlenmeli ve bu tehlikeleri ortadan kaldırmaya yönelik önleyici tedbirler alınmalıdır. Risk değerlendirmesi dinamik bir süreç olup, proje ilerledikçe güncellenmelidir.

Nihai Değerlendirme
Başarılı iş güvenliği önlemleri, sadece kurallar listesinden ibaret değildir; bir davranış biçimi ve bir kurum kültürüdür. Yönetimden sahadaki son çalışana kadar herkesin bu kültürü benimsemesi, “sıfır kaza” hedefine ulaşmanın tek anahtarıdır. Bu prensipler, FAV Mimarlık olarak tüm projelerimizin temelini oluşturur. Biz, her çalışanın güvenli bir şekilde evine dönmesini sağlamayı en büyük sorumluluğumuz olarak görüyoruz. Bu nedenle iş güvenliği önlemleri için sürekli eğitimler, düzenli denetimler ve proaktif risk yönetimi ile iş güvenliği standartlarımızı sürekli geliştiriyoruz. Unutmayalım ki, güvenlik hepimiz için hayati önem taşır.

Projelerinizde uluslararası güvenlik standartlarında çalışan bir çözüm ortağı arıyorsanız, Hakkımızda sayfamızı ziyaret ederek çalışma prensiplerimiz hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.