Endüstriyel Tesisler Yüksekte Çalışma Yönetmeliği

Her Metresi Risk: Yüksekte Çalışma Yönetmeliği ve Endüstriyel Tesisler İçin Hayati Kurallar

İş kazası istatistiklerinde en üst sıralarda yer alan ve genellikle en ağır sonuçları doğuran olaylar, yüksekten düşmelerdir. Bu nedenle, endüstriyel tesislerde ve inşaat sahalarında yapılan her türlü çatı onarımı, cephe bakımı veya makine montajı gibi işler, katı kurallara bağlanmıştır. Türkiye’de bu kuralları belirleyen ana yasal çerçeve, “Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği” içinde detaylandırılan yüksekte çalışma yönetmeliği prensipleridir. Bu rehberde, bir tesis yöneticisi veya işveren olarak, sahanızda yapılacak yüksekte çalışmalarda hem kendi yasal sorumluluklarınızı yerine getirmeniz hem de çalışanların hayatını korumanız için bilmeniz gereken kritik kuralları ele alıyoruz.

Temel Prensip: “Düşmeyi Önlemek, Düşüşü Durdurmaktan İyidir

Yüksekte çalışma yönetmeliği‘nin ana felsefesi, önceliği her zaman toplu koruma önlemlerine vermektir.

• 1. Öncelik: Toplu Koruma Yöntemleri
  Bu yöntemler, çalışanın kişisel bir eylemine gerek kalmadan, tüm çalışma alanını güvenli hale getirir. Bunlar her zaman ilk tercih olmalıdır.
  • Güvenlik Korkulukları: Standartlara uygun (en az 1 metre yüksekliğinde, ara korkuluklu ve topuk levhalı) sağlam korkuluklar, en güvenilir toplu koruma yöntemidir.
  • Güvenlik Ağları: Özellikle çatı ve çelik konstrüksiyon montajı gibi geniş alanlarda, aşağıya gerilen güvenlik ağları, olası bir düşüşü ölümcül olmadan durdurabilir.
  • Mobil Yükseltme Platformları (Sepetli Vinçler): Personelin doğrudan yapıya temas etmeden, güvenli bir sepet içinde çalışmasını sağlar.
• 2. Öncelik: Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD)
  Toplu koruma önlemlerinin alınamadığı veya yetersiz kaldığı durumlarda, kişisel koruyucu donanımlar devreye girer. Bu sistemler, düşüşü durdurmaya yöneliktir.
  • Tam Vücut Emniyet Kemeri (Paraşüt Tipi): Düşüş anında enerjiyi vücudun farklı noktalarına dağıtarak iç organ hasarını önleyen tek güvenli kemer türüdür.
  • Ankraj Noktası (Güvenlik Halatı Bağlantı Noktası): Emniyet kemerinin bağlandığı noktanın, yönetmeliklere göre en az 12 kN (yaklaşık 1200 kg) yüke dayanabilmesi gerekir.
  • Lanyard ve Şok Emici: Personeli ankraj noktasına bağlayan ve düşüş anında oluşan enerjiyi sönümleyerek vücuda binen yükü azaltan ara bağlantı elemanıdır.

İşverenin Yasal Sorumlulukları Nelerdir?

Yüksekte çalışma yönetmeliği, işverene bir dizi net sorumluluk yükler:

1. Güvenli Çalışma Planı: İşe başlamadan önce, yapılacak işin tüm risklerini analiz eden, kullanılacak ekipmanları ve alınacak önlemleri belirten bir yazılı plan hazırlanmalıdır.
2. Eğitim ve Sertifikasyon: Yüksekte çalışacak tüm personelin, bu konuda özel eğitim almış ve sertifikalandırılmış olması zorunludur.
3. Ekipman Kontrolü: Kullanılacak tüm KKD’lerin (emniyet kemerleri, halatlar vb.) ve ekipmanların (iskeleler, vinçler) periyodik bakımlarının yapılmış ve sağlam olduğundan emin olunmalıdır.
4. Hava Koşullarının Değerlendirilmesi: Şiddetli rüzgar, yağmur veya buzlanma gibi olumsuz hava koşullarında yüksekte çalışma ertelenmelidir.

Nihai Değerlendirme
Görüldüğü üzere, yüksekte çalışma yönetmeliği sadece bir dizi kuraldan ibaret değildir; proaktif bir güvenlik kültürü ve sıfır tolerans yaklaşımı gerektirir. Tesisinizde yapılacak en küçük bir çatı onarımı veya cephe bakımı için bile birlikte çalışacağınız firmanın, bu kurallara ne kadar hakim olduğunu ve sahada nasıl uyguladığını sorgulamak, hem yasal sorumluluklarınızı yerine getirmeniz hem de en değerli varlığınız olan insan hayatını korumanız için atacağınız en önemli adımdır.

• Tesisinizde uygulanması gereken güvenlik standartlarını nasıl hayata geçirdiğimizi görmek için Şantiyeden Fabrikaya: Hayat Kurtaran İş Güvenliği Önlemleri Kontrol Listesi yazımızı inceleyebilirsiniz.
• Yüksekte çalışma gerektiren projelerimizden bir örnek için Endüstriyel Çatı Su Yalıtımı: Poliüretan Sprey Uygulama Projesi vaka analizimize göz atabilirsiniz.

“Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği”nin tam metnine ve en güncel yasal gerekliliklere, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi üzerinden ulaşılabilir.

Teorik bilgi hayati önem taşır, ancak asıl mesele bu kuralları sahada tavizsiz bir şekilde uygulamaktır. Projelerinizde en yüksek İSG standartlarında çalışan bir çözüm ortağı arıyorsanız, uzman ekibimizle tanışın. Güvenliği asla şansa bırakmayın, profesyonellerle çalışarak yatırımınızı ve çalışanlarınızı güvence altına alın.

Neden FAV Mimarlık ile Çalışmalısınız?

Temelinde mühendislik, planlama ve tecrübe ile FAV Mimarlık olarak bizi farklı kılan, her projeye bu bütüncül bakış açısıyla yaklaşmamızdır.

• Mühendislik Odaklı Yaklaşım: Size sadece bir ürün değil, projenizin statik ve fonksiyonel gereksinimlerini tam olarak karşılayan, en verimli ve en ekonomik mühendislik çözümünü sunarız.
• Kalite ve Sertifikasyon: Kullandığımız tüm çelik malzemeler sertifikalıdır. Kaynaklı imalat süreçlerimiz, sertifikalı kaynakçılar tarafından ve uluslararası kabul görmüş prosedürlere (WPS) uygun olarak yürütülür.
• Şeffaf Proje Yönetimi: Projenizin her aşamasında sizi bilgilendirir, taahhüt ettiğimiz iş programına ve bütçeye sadık kalırız. Sürpriz maliyetler ve gecikmelerle karşılaşmazsınız.
• Güvenlik Kültürü: Tüm saha operasyonlarımız, “sıfır kaza” hedefiyle, en katı İş Sağlığı ve Güvenliği protokolleri altında yürütülür.